Hampir semua orang pernah mengalami masalah sembelit pada waktu tertentu. Ia mungkin berpunca daripada kesan perjalanan jauh disebabkan urusan kerja mahupun bercuti, tekanan, kekurangan serat dalam diet, senaman atau pelbagai akibat lain.
Statistik menunjukkan 12 hingga 19 peratus rakyat Malaysia mengalami masalah sembelit. Walaupun sembelit adalah masalah biasa yang dialami kebanyakan orang, ia kurang diambil perhatian dengan menjalani rawatan sepatutnya bagi mengelakkan masalah berkenaan berulang.
Gejala sembelit
Menurut wakil Hal Ehwal Perubatan Bahagian Penjagaan Kesihatan
Asia Tenggara dan Korea Selatan SEASK Boehringer Ingelheim Dr Sunita Derksen, sembelit adalah satu gejala dan bukan penyakit.
“Ia berlaku apabila individu itu mengalami kesukaran atau kekerapan membuang air besar yang berkurangan. Setiap orang pernah mengalami sembelit dalam kehidupan mereka dan selalunya ia disebabkan amalan pemakanan yang kurang baik.
“Ketika makanan bergerak menerusi kolon, ia akan menyerap air daripada makanan yang diambil ketika membentuk bahan buangan atau najis.
“Pengecutan otot pada kolon akan menolak najis ke rektum (bahagian akhir pada usus besar). Selepas najis sampai ke rektum, ia menjadi keras kerana kebanyakan air sudah diserap,” katanya.
Sembelit berlaku apabila kolon menyerap terlalu banyak air atau jika otot kolon mengecut secara perlahan atau lembap menyebabkan najis bergerak terlalu perlahan.
Akibatnya, najis menjadi keras dan kering. Sembelit boleh berlaku disebabkan kekurangan serat dalam diet dan aktiviti fizikal terutama dalam kalangan warga tua.
Selain itu, ia juga boleh disebabkan sindrom gangguan ketika pembuangan air besar, perubahan dalam kehidupan rutin seperti mengandung, penuaan dan pengembaraan serta gemar menahan membuang air besar.
Sembelit yang berpanjangan dan serius mungkin boleh menyebabkan buasir yang disebabkan kekerapan menahan untuk membuang air besar atau anal fissures (koyakan pada kulit di sekeliling anus).
Ia berlaku disebabkan najis yang keras meregangkan otot sphincter. Kesannya, pendarahan rektum mungkin berlaku yang menyebabkan darah kelihatan di permukaan najis.
Biarpun sembelit dianggap masalah biasa yang berlaku dalam kalangan kebanyakan orang, ia kurang diambil perhatian kerana terdapat mitos dan salah faham mengenai masalah berkenaan.
“Ini termasuk salah faham mengenai penggunaan ubat laksatif. Satu kajian baru-baru ini ditaja oleh Dulcolax, menunjukkan bahawa mitos ini tidak berasaskan bukti.
“Terdapat banyak mitos mengenai penggunaan laksatif termasuk kepercayaan bahawa ia boleh mengakibatkan ketagihan. Tiada asas kukuh dari segi farmasi mengenai ketagihan laksatif walaupun kadang kala ia mungkin disalahgunakan,” katanya.
Rawatan mudah
Sementara itu, Ketua Penjagaan Kesihatan Pengguna Malaysia dan Singapura Boehringer Ingelheim Carmenza Alarcon berkata, laksatif membantu mempercepatkan pergerakan bahan buangan (najis).
“Pada masa sama, ia turut membantu merangsang otot usus dan melembutkan bahan buangan di dalam usus sekali gus melancarkan proses pembuangan.
“Pengambilan tablet yang lembut pada perut hanya bertindak apabila diperlukan selain membantu memberi kelegaan ketika mengalami masalah sembelit,” katanya.
Turut hadir pada sesi bual bicara berkenaan, pelakon tempatan, Yasmin Hani dan pakar kecergasan serta kesihatan, Kevin Zahri.
Untuk mendapatkan panduan berguna mengenai gejala sembelit, layari https://www.myconstipationrelief.com.my.
Fakta:
Dalam banyak kes, terdapat panduan mudah yang boleh membantu mengurangkan masalah sembelit seperti:
- Makan pelbagai jenis makanan. Makan banyak kekacang, bijirin penuh, buah segar dan sayuran.
- Minum banyak air.
- Lakukan senaman secara berkala.
- Jangan menahan atau menangguhkan jika mahu membuang air besar.
- Tabiat membuang air besar yang normal adalah berbeza mengikut individu.
- Sekiranya tabiat membuang air besar berubah, dapatkan pemeriksaan doktor.
Mitos mengenai laksatif dan sembelit
1. Mitos: Makanan kaya serat dapat mencegah sembelit.
Fakta: Kadangkala tabiat pemakanan yang kaya serat dapat membantu mencegah sembelit untuk individu sihat.
Namun, peningkatan pengambilan serat boleh memburukkan keadaan bagi individu
yang mengalami sembelit serius.
2. Mitos: Peningkatan pengambilan cecair dapat melegakan sembelit.
Fakta: Tiada bukti
yang menunjukkan pengambilan cecair yang tinggi dapat merawat sembelit kecuali untuk kes sembelit yang disebabkan penyahhidrasi yang serius.
3. Mitos: Kurang bersenam boleh menyebabkan sembelit.
Fakta: (Kadangkala) Walaupun gaya hidup kurang aktif boleh menyebabkan atau memburukkan sembelit dalam kalangan warga tua, ada faktor lain yang turut menyumbang kepada masalah berkenaan seperti ubat dan tabiat pemakanan.
4. Mitos: Wanita kerap mengalami sembelit sebelum mengalami kitaran haid.
Fakta: (Kadangkala) Hormon berperanan kecil dalam masalah sembelit, namun bagi sesetengah wanita kekerapan untuk ke tandas dipengaruhi kitaran haid mereka.
5. Fakta: Wanita hamil kerap mengalami sembelit. Ini disebabkan hormon kehamilan yang boleh mengurangkan kelajuan pergerakan makanan dan sisa dalam usus sekali gus menyebabkan sembelit.
6. Mitos: Ubat julap membantu dalam penurunan berat badan.
Fakta: Mengambil ubat julap tanpa keperluan hanya akan mengakibatkan badan kehilangan cecair dan garam.
7. Mitos: Bergantung kepada ubat julap adalah satu kemungkinan.
Fakta: Walaupun sesetengah invidiu yang mengalami sembelit kronik kerap memerlukan ubat julap untuk membantu melancarkan pembuangan najis, tiada kemungkinan pengambilan dos yang disyorkan boleh menyebabkan ketagihan.
